Karabina Seçimi ve Kullanımı
- Canip BALTA
- 25 Ara 2018
- 3 dakikada okunur
Karabinalar düşmeyi durdurucu ve önleyici sistemlerde güvenlik zincirinin önemli bir parçasıdır. Yüksekte çalışmalarda emniyet kemerine donanım eklemek, ankraj noktalarına bağlantı yapmak, kurtarma çalışmalarında kullanılmak üzere yüksekte çalışmalarda çok geniş bir kullanım alanı bulunmaktadır.
Düşmeyi durdurucu ve önleyici sistemlerin parçası olarak kullanılacak karabinaların EN 362 standardında olması gerekmektedir.
Karabinalar çeşitli şekillerde ve kilitleme sistemleri ile üretilmektedir. Karabinalar çelik ve alüminyum olmak üzere iki tip malzemeden oluşmaktadır.
Karabina Çeşitleri
Karabina Kilitleri
Karabina seçiminde aşağıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Bağlantı yapılacak yüzeye veya ekipmana uygun ağız açıklığı
Kapının kilitli olması
Düşüş sonucu oluşacak kuvveti karşılayabilmesi
Karabina Kontrolü
Düşmeyi önleyici ve durdurucu sitemlerin güvenliği için kullanılan tüm malzemelerin kontrollerinin yapılması gerekmektedir. Karabina kontrollerinde aşağıdaki adımlar takip edilmelidir. Belirtilen adımlar tüm karabina çeşitleri için standart adımlardır.
Karabina üzerinde CE işareti, seri numarası, standardı ve kaç KN mukavemette olduğu kontrol edilmelidir. Belirtilen bilgiler eksiksiz bir şekilde karabina üzerinde okunabilir olmalıdır .
Karabina çerçevesini kontrol edin.
Karabina kapısını kontrol edin.
Kilitleme manşonlarını kontrol edin.(Otomatik ve manuel manşonlar )
Aşağıdaki görsellerde hasarlı karabina örneklerini görebilirsiniz.
Karabina Kullanımı
Yüksekten düşmeyi önleyici ve durdurucu sistemlerin bir parçası olarak kullanılacak karabinanın TS EN 362 standardında olması gerekmektedir. Standardı olmayan hiçbir karabina yüksekten düşmeyi önlemek için kullanılmamalıdır.
Düşmeyi durdurucu ve önleyici sistemlerin parçası olarak kullanılacak karabinaların minimum 22 KN mukavemetinde olması gerekmektedir. Karabinaların üzerlerinde belirtilen mukavemeti tam olarak çekebilmesi için kilitlerinin tamamen kapalı olması ve yükün uzun eksen boyunca uygulanması gerekmektedir.
Karabinalar yapıldığı malzemelere göre çelik ve alüminyum olabilmektedir. Yüksekte çalışmalarda mümkün olduğunca çelik karabinalar tercih edilmelidir. Çünkü alüminyum karabinalar hassas kullanılması gereken elemanlardır. Kaba kullanımlarda alüminyum karabinalar çabuk hasar alabilmektedirler ve aldıkları hasarlar genellikle kılcal hasarlar olduğundan dolayı gözle görülememektedir. Karabina ile bağlantı yapılacak yüzeyler metal yüzeyler ise yine alüminyum karabinalar tercih edilmemelidir.
Yüksekte çalışmalarda kilitli karabinalar kullanılmalı ve kapıları kilitli olmalıdır. Karabinanın kilitsiz olması veya kilidinin kapatılmaması durumunda çalışma alanında, karabina kapısına temas edecek herhangi bir cisim veya yüzeyin uygulayacağı kuvvetten dolayı kapı açılabilmektedir. Bu durum karabinanın bağlı olduğu yüzeyden ve ekipmandan çıkmasına neden olarak boşta kalmaya sebep olabilmektedir. Olası bir düşüş durumunda bağlantıda olunmayacağı için yüksekten düşme sonucu ciddi kazalar kaçınılmaz olacaktır. Yüksekte çalışmalarda mümkün olduğunca otomatik kilitli karabinalar kullanılmalıdır. Çünkü kullanım sırasında çoğunlukla manuel kilitlerin kapatılması unutulmakta veya tamamen kapatılmamaktadır. Otomatik kilitli karabinalar tercih edildiğinde kapı açılma tehlikesi oldukça düşük olmaktadır. Karabina kapılarının kilitli olması önemli bir husustur. Bir karabina uzun ekseni boyunca kapısı kapalı ve kilitli olduğu durumlar için üzerinde belirtilen mukavemete dayanabilmektedirler.
Manuel kilit sistemleri olan karabinaların, emniyet kemeri ve ankraj noktalarındaki konumu her zaman aşağıya doğru olmalıdır. Karabina üzerine binen yüklerden dolayı karabina titreşime maruz kalabilmektedir. Bu titreşimler manuel kilitlerin açılmasına neden olabilmektedir. Karabina kilitlerinin aşağıya bakması ve manşonun iyice sıkılması durumunda yerçekiminden dolayı titreşimler kapının açılmasına engel olacaktır.
Bağlantı yapılacak yüzeye veya ekipmana uygun ağız açıklığı olan karabinalar tercih edilmelidir. Yüksekte çalışmalarda en sık karşılaşılan hatalardan biri karabina ağız açıklığının yeterli olmamasıdır. Bu durum en çok lanyard karabinalarında görülmektedir. Yeterli ağız açıklığı olmayan karabinalar genellikle cismin etrafından boğdurularak kullanılmaktadır. Bu durumda meydana bir düşüş sonucu oluşan yükler karabinanın kısa eksenine gelerek karabinanın kırılmasına neden olabilmektedir. Belirtilen tehlikeler için çalışma alanına uygun ağız açıklığı olan karabinalar tercih edilmeli veya uygun ankraj noktaları oluşturulmalıdır.
Karabina kullanımında dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri karabinanın doğru konumlandırılmasıdır. Karabinalar ana eksen (uzun kenar ) , yan eksen (Kısa kenar ) ve kapısı açık olacak şekilde 3 farklı mukavemete sahiptirler. Karabinalar kullanılacakları tüm ekipman ve yüzeylerde, uygulanacak statik ve dinamik yükleri uzun ekseni boyunca karşılayacak şekilde konumlandırılmalıdırlar. Kısa ekseni boyunca ve kapısı açık şekilde karabinaların mukavemetleri oldukça fazla düşmektedir. Bu durum olası bir düşüş durumunda kapının veya karabinanın kırılması sonucu düşmelere neden olabilmektedir. Tüm karabina kullanımlarında statik yükün veya düşüş sırasında oluşacak dinamik yükün uzun eksen boyunca uygulanacağından emin olunmalıdır.
Aşağıda tehlikeli karabina yüklemelerine ve konumlandırmalarına örnekler bulunmaktadır.
Yüksekte yapılan tüm çalışmalarda doğru ekipman seçilmeli ve kullanım sırasında doğru uygulamalar yapılmalıdır. İşverenler tarafından yüksekte yapılan çalışmalar değerlendirilerek uygun karabina seçimi yapılmalı ve çalışanlara uygulamalı bir şekilde yüksekte çalışma eğitimleri vermelidirler.
Kaynak:
Comments